مقدمه :

 ـ محمد بن حسن عسكري آخرين امام از امامان دوازده گانه شيعيان است .در 15 شعبان سال 255 هـ ق در سامرا به دنيا آمد و تنها فرزند امام حسن عسكري (ع) ، يازدهمين امام شعيان ما است . مادر آن حضرت است نرجس (نرگس) كه گفته اند از نوادگان قيصر روم بوده است. «مهدي  ، حُجَت ،  قائم منتظر ، خلف  صالح ، بقيه الله ، صاحب زمان ، ولي عصر و امام عصر از لقبهاي آن حضرت است .

ـ تولد امام زمان (عج) پنهان نگاهداشته شد و امام حسن عسكري (ع) خبر آن را تنها به عده اي از شيعيان داده بود . حضرت در سال 260 هـ ق پس از وفات پدر به امامت رسيد . امامت ايشان بنا به حديثهاي بسياري بود كه از پيامبر ( ص ) و امامان پيشين روايت شده بود . امام زمان ( عج ) پس از آنكه بر جنازه پدر نمازگزارد از چشم مردمان پنهان شد . سبب پنهان شدن آن حضرت اين بود كه خليفه هاي عباسي تصميم به كشتن او داشتند .

ـ بنا به اخبار و روايات شيعه غيبت آن حضرت دو بار صورت گرفته است . دوران غيبت نخست را كه تا سال 329 هـ ق ادامه داشت دوران غيبت صغرا يا دوره نيابت خاصه مي نامند . در اين سالها امام به وسيله چهار نفر از نمايندگان خاص خود با شيعيان ارتباط داشت . اين چهار تن كه آنان را نواب اربعه ( نايبان چهارگانه ) مي خوانند عبارتند از :

 1- عثمان بن سعيد بن عمري ، از ياران امام هادي ( ع ) و امام حسن عسكري ( ع ) او به دستور امام حسن عسكري (ع) تا پايان عمر نايب امام زمان ( عج ) بود .

2- ا بوجعفر محمدبن عثمان بن سعيد ، از شاگردان ياران امام حسن عسكري كه پس از مرگ از پدرش ، عثمان بن سعيد بن عمري ، نيابت امام زمان ( عج ) را به عهده گرفت ، او در سال 304 يا 305 هـ ق در بغداد درگذشت .

 3- حسين بن روح نوبختي كه دستيار محمدبن عثمان بن سعيد بود و پس از مرگ وي نيابت امام را به عهده گرفت و در سال 326 در بغداد درگذشت .

4- علي بن محمد سُمري كه بنا به وصيت حسين بن روح نوبختي نايب امام شد و در حدود دو سال رابط امام و شيعيان بود . او در نيمه شعبان 329 در بغداد درگذشت .

زندگينامه امام زمان ، حضرت مهدي ( ع )

نام : محمد بن الحسن

كنيه : ابوالقاسم

امام زمان ( ع ) هم نام و هم كنيه حضرت پيامبر اكرم ( ص ) است . در روايات آمده است كه شايسته نيست آن حضرت را با نام و كنيه ، اسم ببرند تا آن گاه كه خداوند به ظهورش زمين را مزيّن و دولتش را ظاهر گرداند .

القاب : مهدى ، خاتم ، منتظر ، حجت ، صاحب الامر ، صاحب الزمان ، قائم و خلف صالح

شيعيان در دوران غيبت صغرى ايشان را « ناحيه مقدسه » لقب داده بودند . در برخى منابع بيش از 180 لقب براى امام زمان ( ع ) بيان شده است .

منصب : معصوم چهاردهم ، امام دوازدهم شيعيان و بر پاكننده اولين حكومت واحده جهانى در دوره آخر الزمان .

تاريخ ولادت : نيمه شعبان سال 255 هجرى

برخى روز تولد آن حضرت را هشتم شعبان و برخى ديگر 23 رمضان دانسته‏اند . سال تولد آن حضرت را نيز برخى 256 و برخى 258 دانسته‏اند .

محل تولد : سامرا ( در سرزمين عراق كنونى )

نسب پدرى : ابو محمد ، حسن بن على بن محمد بن على بن موسى بن جعفر بن محمد بن على بن حسين بن على بن ابى‏طالب ( ع )

نام مادر : نرجس نام اصلى وى مليكه ، دختر يشوعاى ، فرزند قيصر روم است . برخى گفته‏اند كه نام وى صيقل مى‏باشد .

مدت امامت : امامت آن حضرت در دو مرحله است كه به « غيبت صغرى » و « غيبت كبرى » شهرت يافته است .

مدت « غيبت صغرى » از هنگام ولادت آن حضرت ، در سال 255 تا سال 329 هجرى ، به مدت 74 سال بوده است و   « غيبت كبرى » از سال 329 هجرى آغاز و تاكنون ادامه يافته است . اين غيبت همچنان ادامه دارد تا خواست خداوند منان بر ظهور آن حضرت تعلق گيرد . در آن زمان ، غيبتش به پايان مى‏رسد و حكومت اسلامى ، در سراسر جهان ، به رهبرى آن حضرت محقق مى‏گردد . 

اصحاب و ياران :

1ـ عثمان بن سعيد عمروى ( متوفاى سال 257 ق )

2ـ محمد بن عثمان عمروى ( متوفاى سال 304 ق )

3ـ حسين بن روح نوبختى ( متوفاى سال 326 ق )

4ـ  على بن محمد سمرى ( متوفاى سال 329 ق )

اين چهار تن نماينده بلافصل امام زمان( ع ) بودند كه در ايام غيبت صغرى، پس از شهادت امام حسن عسكرى( ع ) ، از سال 260 تا 329  ، به مدت 70 سال  به ترتيب ، واسطه ميان امام ( ع ) و شيعيان ايشان  بودند. اين چهار نفر به  « نوّاب اربعه » مشهورند . ولى در هنگام خروج آن حضرت ، 313 نفر از يارانش به او پيوسته و نخستين هسته لشكريان امام ( ع ) را تشكيل مى‏دهند . علاوه بر آنان ، هزاران نفر در ايام غيبت آن حضرت به اين مقام ارجمند نايل شده‏اند كه بر ديگران پنهان مانده است و پنهان خواهد ماند . همچنين افراد بسيارى در ايام غيبت به محضرش شرفياب گشته و از عناياتش بهره‏مند شده‏اند كه در اين جا به نام برخى از آنان اشاره مى‏گردد :

زمامداران معاصر :

امام زمان ( ع ) از زمان تولد ( سال 255 هجرى ) تا زمان ظهور و تشكيل حكومت جهانى ، با تمام حاكمان و زمامداران كشورهاى اسلامى و غير اسلامى ، معاصر بوده و خواهد بود اما خلفاى عباسى كه در ايام غيبت صغراى آن حضرت بر مسلمانان حكومت راندند ، عبارتند از :

1.  مهتدى عباسى ( 255 - 256ق )

2.  معتمد عباسى ( 256 - 279ق )

3.  معتضد عباسى ( 279 - 289ق )

4.  مكتفى عباسى ( 289 - 295ق )

5.  مقتدر عباسى ( 295 - 320ق )

6.  قاهر عباسى ( 320 - 322ق )

7.  راضى عباسى ( 322 - 329ق )

8. متقى عباسى ( 329 - 333ق )

هنگامى كه حضرت مهدى ( ع ) ظهور كند و قيام آزادى بخش وى فراگير شود ، برخى از سلاطين و حاكمان كشورها در برابر او تواضع نموده و سر تسليم فرود مى‏آورند و برخى ديگر با آن حضرت ، به مقابله و منازعه بر مى‏خيزند و پس از درگيرى ، متحمل شكست و اضمحلال خواهند شد و حكومت آن حضرت ، از شرق تا غرب كره زمين را فرا خواهد گرفت . در اين باره ، روايات فراوانى از معصومين ( ع ) نقل شده است كه براى نمونه ، حديثى را از امام محمد باقر ( ع ) بيان مى‏كنيم :

عَن أبي جعفر ( ع ) قال : القائِمُ مِنّا مَنصُورٌ بالرُّعب ِ، مُؤيّدٌ بالنَّصر ، تُطوى‏ له الأرضُ وَ تظهَرُ لَهُ الكنوزُ و يبلغُ سُلطانه المشرقَ والمغرِبَ و يُظِهرُ اللَّهُ دينهُ على الدّينِ كُلّه ولو كَرِهَ المُشركون فلا يَبقى‏ على وجهِ الأرضِ خرابٌ إلّا عمّر و ينزلُ روحُ‏اللَّهِ عيسى بن مريم فيُصلّي خلفه .

قيام كننده از ما منصور به رعب و مؤيّد به نصر است . زمين از براى او در نورديده شود و گنج‏هاى پنهان را براى او آشكار كند . سلطنت و حكومت او شرق و غرب را فرا خواهد گرفت و خداوند منان ، به دست او دين خود را بر همه دين‏ها غالب گرداند ، اگر چه مشركان را خوش نيايد . در روى زمين هيچ خرابى باقى نماند ، مگر اين كه آبادش كند و روح اللَّه ، عيسى بن مريم از آسمان نازل شده و بر او اقتدا كند و پشت سرش نماز بخواند . 

 رويدادهاى مهم :

از آغاز تولد نويد بخش حضرت مهدى ( ع ) ( در سال 255 هجرى ) تا زمان قيام آن حضرت و تشكيل حكومت جهانى ، رويدادهاى مهم و فراوانى رخ داده و خواهد داد كه قابل شمارش نيستند و هيچ دفتر و ديوانى گنجايش ثبت و ضبط آنها را ندارد اما در اين جا به برخى از رويدادهاى مهمى كه در زمان ظهور آن حضرت اتفاق خواهد افتاد و در روايات و منابع اسلامى به عنوان علامات ظهور حضرت مهدى ( ع ) از آنها ياد شده است ، اشاره مى‏شود :

1. خروج دجّال يك چشم و ادعاى الوهيت و خون ريزى و فتنه‏هاى فراوان او در زمين و جنگ با حضرت مهدى ( ع ) و شكست و نابودى‏اش به دست امام زمان ( ع ) يا حضرت عيسى ( ع ) .

2. نداى آسمانى براى معرفى حضرت مهدى ( ع ) و شنيدن همه مردم ، آن را به زبان رايج خودشان و استقبال آنان از امام زمان ( ع ) .

3. خروج سفيانى ( عثمان بن عنبسه از اولاد يزيد بن معاويه ) از وادى يابس ، در سرزمين ميان مكه و شام و تصرف بسيارى از شهرها و خون ريزى و فتنه در بين مردم ، و نبرد او با لشكريان امام زمان ( ع ) و كشته شدنش در صخره بيت المقدس به دست ياران حضرت مهدى ( ع ) .

4. خروج سيّد حسنى از شمال ايران ( حدود ديلم و قزوين ) و دعوت او به مذهب اماميه و رفع ظلم از مردم و نبردهاى پيروزمندانه او با ستمكاران و فاسقان و پيوستن او به حضرت مهدى ( ع ) در كوفه .

5. خروج شصت كذّاب كه به دروغ ادعاى پيامبرى مى‏كنند .

6. ادعاى دروغين مقام امامت توسط دوازده نفر از آل ابى‏طالب ( ع ) .

7. كشته شدن نفس زكيّه ، پسرى از آل محمد ( ص ) ، در مسجد الحرام ، ما بين ركن و مقام .

8. ظاهر شدن صورت و سينه و ياكف دست ، در چشمه خورشيد .

9. وقوع كسوف در نيمه ماه رمضان و خسوف در آخر رمضان .

10. برخاستن نداهاى متعدد از آسمان در ماه رجب و شنيدن همه مردم .

11. گسترش سياهى كفر ، فسق و معصيت در سراسر جهان .

12. ظهور حضرت مهدى ( ع ) ( به هيأت مردى سى‏سال ) از كنار كعبه ، در مكه معظّمه و دعوت مردم به اسلام راستين . 

صلوات بر پيامبر و آل پيامبر ( ص ) 

در پايان زندگي نامه معصومين ( ع ) شايسته است صلوات ويژه آنان را از يكي از امامان معصوم ( ع ) در اين جا بيان كرده و از اين طريق ارادت مخصوص خود را به سرور و سالارمان حضرت حجت بن الحسن ( ع ) ابراز و اظهار نماييم :

از امام زين العابدين ( ع ) روايت شده است كه در صلوات بر پيامبر اكرم ( ص ) و اهل بيت آن حضرت ، خوانده شود :

اللّهمَّ صَلِّ عَلى محمدٍّ وَالِ مُحمّد ٍ، شَجرَةِ النّبوّةِ ، وَموضِع الرِّسالةِ ، و مختلفِ الملائِكةِ ، و معدِنِ العِلمِ ، و اهلِ بيتِ الوَحي ، اللّهُمَّ صَلِّ عَلى‏ محمّدٍ وَ آلِ محمّدٍ ، الفُلكِ الجاريةِ في اللُّجَجِ الغامِرةِ ، يأمَنُ من رَكِبها ويغرقُ من تركَها ، المُتقدِّمُ لَهُم مارِقٌ ، و المتأخّرُ عنهم زاهقٌ ، وَاللازِمُ لهُم لاحقٌ ، اللّهُمَّ صَلِّ على محمّدٍ وآلِ محمّدٍ ، اَلْكَهفِ الحصين ، وغياثِ المُضطرِّ المُستكين ، وَ مَلْجَأِ الهاربين ، وَ عِصمة الْمُعْتَصِمين....

خدايا ! بر محمد و آلش درود فرست كه درخت نبوّتند و جايگاه رسالت و محل رفت و آمد فرشتگان و معدن علم و حكمت و خاندان وحى . خدايا ! بر محمد و آلش درود فرست كه آنان كشتى درياى معرفتند و روان در اعماق آن دريا ، هر كس بر آن كشتى در آيد از غرق ايمن است و هركس در نيايد به درياى هلاكت غرق خواهد شد . هركس بر آنان پيشى گيرد از دين خارج گردد و هر كس از آنان عقب ماند سعى‏اش باطل و نابود گردد و هر كس همراه آنان باشد ملحق به آنان خواهد شد . خدايا ! بر محمد و آلش درود فرست كه حصار محكم امتند و فرياد رس بيچارگان و نگهبان عصمت طلبان..

 

 

 

نظرات شما عزیزان: